Ajax, "Asynchronous JavaScript and XML" kelimelerinin kısaltmasından oluşan Web tabanlı uygulamalar için basit ama oldukça etkili bir teknolojidir. Ajax, terim olarak ilk kez 2005 yılında kullanılmış olmasına rağmen, Ajax'a izin veren teknolojiler on yıl önce Microsoft’un Remote Scripting teknolojisini geliştirme girişimleri ile ortaya çıkmıştır. Web uygulamalarında yeni bir dönem başlatan bu yaklaşım bir programlama dili değil daha ziyade birçok dilin bir arada kullanılabildiği bir yöntem şeklinde tanımlanabilir. Ajax, XML ve Javascript’in eş zamanlı olmadan birlikte çalışması ile sayfa üzerinde meydana gelen olaylara göre sunucudan istekte bulunup gelen veriye göre sayfayı değiştirmesini sağlar. Bu sayede sayfanın tamamını yenilemeden sadece belirlenen alanların güncellenmesi sağlanır.
Avantajları
- Hız ve Performans
Ajax uygulamaları sayfanın tamamını değil de gerektiği kadar veriyi gönderir ve öngörülen miktarda sunucudan talep eder. Bu ise AJAX uygulamalarının performansında büyük artışa sebep olur.
- Bant Genişliği Harcamaları
AJAX ile oluşturulan uygulamalarda olay yöneticileri ve onlarla alakalı fonksiyonlar aynı anda değil de ard arda indirilerek gereksiz bant genişliği harcamalarını büyük ölçüde azaltmaktadır.
- Kullanıcı Arabirimi İyileştirmeleri
Web sayfalarında AJAX tekniğinin kullanılması kullanıcı arabirimini önemli ölçüde iyileştirmektedir. Bu özellik kolay kullanım ve düzenlilik sağlamaktadır.
Dezavantajları
- Tarayıcı Uyumsuzluğu
Bazı tarayıcılar javascript ile yazılan sayfaları düzgün olarak çalıştırmayabilirler. Bu sebeple AJAX ile yazılan sayfalar kullanılabilecek tüm tarayıcılarda test edilmelidir.
- Geri (Back) Butonu
Web sayfaları dinamik olarak oluşturulduğunda tarayıcı önceden girdiği sayfayı kaydetmez. Bu sebeple kullanıcı "Geri" butonuna bastığında bir önceki Web sayfası elde edilemeyebilir. Bu sorun üzerinde çalışmalar yapılmış; fakat henüz net bir sonuca ulaşılamamıştır.
- Yanıtlama Süresi
AJAX'la geliştirme yapıldıpında network gecikmesi, isteklere yanıt süresinin uzun olması ve kullanıcının istediği bilginin doğru gönderilmemesi gibi sorunlarla karşılaşılmaktadır.
Kullanım Alanları
Günümüzde pek çok Web sitesinde AJAX uygulaması kullanılmaktadır. Örneğin: Google Suggest sıradan bir arama işlemini daha kullanışlı hale getirmiştir. Yaygın kullanılan sitelere bir başka örnek de amazon.com 'dur. Bunun yanında birçok küçük pratik Web uygulamaları bu yaklaşımı kullanmaya başlamıştır. Örneğin: Meebo.com isimli site bu yaklaşım ile çok kullanışlı bir uygulama gerçekleştirmiştir. Bu uygulama ile MSN, Yahoo, ICQ, Gtalk kullanıcılarının tek kanaldan iletişim hizmeti sunmaktadır. Bir diğer örnek de alan adı sorgulama işlemi yapan www.AJAXwhois.com sitesinde mevcuttur.