HDSL (High bit rate Digital Subscriber Line – Yüksek bit hızında sayısal abone hattı) bakırdan simetrik kablo çiftleri kullanarak yüksek frekansta bant genişliğine izin veren ilk DSL teknolojisidir. Bu teknoloji mevcut T1 hatlarını kullanıcılardan gelen istekler doğrultusunda veri taşıma hızı ve bant genişliği açısından geliştirme amaçlı olarak, 90’lı yılların başında ABD’de Resonant Haberleşme Şirketi’nde geliştirilmiştir. Yeni kurulmakta olan yerlerde fiber (lif) kablo teknolojisi kullanarak kullanıcıların istekleri sağlanmaktadır ancak bakır kablo olan yerlerde ekonomik olması için simetrik kablo çiftleri kullanılarak, geniş bant servislerinin gelişimi hızlandırılmış ve yaygınlaştırılmıştır.
Çalışma Prensibi ve Kodlama Tekniği
HDSL var olan bakır kabloları kullanarak T1/E1 işaretini yineleyici kullanmaksızın 0,5 mm’lik kablolar ile 4,6 km ye kadar, T1 standartında 1.544 Mbit/s, E1 standartında ise 2.304 Mbit/s veri iletim hızında iletebilmektedir. Bu sistem temelde karşılıklı olarak çalışan HTU-C (merkez ünite) ve HTU-R (uzak ünite) adında iki adet iletim ünitesinden oluşur. Merkez ünite santrale yerleştirilirken, uzak ünite abone tarafında bulunur.
Temel olarak HTU-C 2.340 Mbps frekansındaki E1 işaretini santralden alarak, Loop 1 (Döngü 1) ve Loop 2 (Döngü 2) adı verilen iki adet bakır kablo üzerinden (simetrik bakır kablo çiftleri) her biri 1.168 Mbps frekansında olmak üzere HTU-R’ye gönderir. HTU-R aldığı bu işaretleri yeniden E1 işaretine dönüştürerek abonenin kullanımına uygun şekle getirir.
HDSL, 2B1Q (2 Binary symbols to 1 Quaternary symbol – 2 ikili sembol 1 dördüncül sembol) kodlama tekniğini kullanır. 2B1Q kodu temelde bir 4 düzeyinde PAM (faz genlik modülasyonu) işaretidir. 2B1Q genellikle Kuzey Amerika'da DSL sistemleri için standart satır kod olarak kullanılır. Buna alternatif olarak CAP (Carrierless Amplitude Phase Modulation - Taşıyıcısız Genlik Evre Kiplemesi) adında ayrı bir kodlama tekniği daha mevcuttur.
HDSL’in Uygulamaları ve Faydaları
Diğer DSL teknolojileri gibi HDSL de telefon hattını kullanarak veri transferi için tasarlanmıştır. Fakat ADSL’in aksine HDSL simetriktir yani yukarı akım hızı aşağı akım hızına eşittir. Buna bağlı olarak HDSL görüntülü konuşma, Web barındırma ve diğer yüksek hız gerektiren servislerde daha uygundur. Genellikle bu hizmetleri kullanabilmek için yüksek maliyetli E1/T1 altyapısı gereklidir ancak HDSL kullanılarak bu maliyet azaltılabilir. Ayrıca normal telefon hattında bir kaç tane yenileyici kullanarak ulaşılan mesafeye HDSL’de direk ulaşılabilir.
Her ne kadar ağ teknolojilerinde HDSL ortaya çıktığından beri büyük gelişmeler olsa da, HDSL hala düşük maliyet, yüksek performans ve düşük bakım gibi özellikleri sayesinde tüketicilerden ilgi görmektedir. Bununla birlikte HDSL’in özellikleri kullanılarak HDSL2 ve SDSL olmak üzere iki yeni teknoloji geliştirilmiştir. HDSL2 tek bir bakır kablo çifti üzerinden HDSL ile aynı veri hızını sunar ve daha düşük kaliteli bakır kullanılarak daha uzun mesafelerde hizmet verir. SDSL ise gene tek bir bakır kablo çifti üzerinden 192 Kbit/s den 2,3 Mbit/s e kadar veri hızı aralığında çalışır.